I. Chi phí cơ hội là gì?
Chi phí cơ hội là các lợi nhuận, các lợi ích tiềm năng bị bỏ lỡ khi lựa chọn một phương án thay thế khác so với ban đầu.
Ví dụ: bạn có 1 triệu đô la và quyết định chọn đầu tư vào dòng sản phẩm A để tạo ra lợi nhuận 5%. Nếu trước đó, bạn lựa chọn đầu tư vào sản phẩm B sẽ giúp tạo ra lợi nhuận 7%. Vậy, bạn mất chi phí cơ hội là 2% lợi nhuận, đây là số lợi nhuận bạn đã bị mất vì lựa chọn sản phẩm A thay vì chọn sản phẩm B.
Điều này nhắc nhở bạn cần phải phân tích rõ lợi ích của tất cả các phương án để đưa ra lựa chọn hợp lý, hạn chế việc mất nhiều chi phí cơ hội.
Nắm được các cơ hội tiềm ẩn có thể bị bỏ lỡ giữa các phương án, sẽ giúp bạn ra quyết định tốt hơn.
II. Tại sao chi phí cơ hội lại quan trọng?
Mặc dù nó không phải là một khái niệm trong kế toán, không xuất hiện trong hồ sơ tài chính, nhưng nó có ảnh hưởng trong việc đưa ra các quyết định quan trọng.
Yếu tố này bao gồm tất cả các chi phí bị mất cho việc lựa chọn phương án này thay vì lựa chọn phương án khác. Bao gồm thời gian sẽ mất, chi phí, nhân công, nguyên vật liệu... Điều này rất quan trọng trong việc đưa ra quyết định sáng suốt. Nó không chỉ là tiết kiệm tiền, có thêm lợi nhuận mà còn là thời gian mà công ty sẽ tiết kiệm được trong tương lai.
Chi phí cơ hội giúp bạn xác định nên lựa chọn phương án có lợi nhất cho công ty. Cho phép nhà sản xuất quyết định sản xuất cái gì. Chi phí cơ hội của việc xây dựng một sản phẩm là mất đi cơ hội sản xuất một sản phẩm khác.
III. Cách tính chi phí cơ hội
Công thức tính chi phí cơ hội chỉ đơn giản là sự khác biệt giữa lợi nhuận kỳ vọng của mỗi lựa chọn. Giả sử rằng bạn có 2 lựa chọn :
-
Phương án A: đầu tư vào thị trường chứng khoán, với hy vọng tạo ra lợi nhuận là 15% một năm.
-
Phương án B: tái đầu tư cho doanh nghiệp bằng việc mua máy moc mới, với kỳ vọng tăng hiệu quả sản xuất và có được lợi nhuận cao hơn là 10% một năm.
Vậy, nếu bạn chọn phương án phương án B đầu tư vào doanh nghiệp, bạn sẽ bỏ qua cơ hội kiếm được lợi nhuận cao hơn, và mất đi 5% lợi nhuận 1 năm. Lợi nhuận 5% này chính là chi phí cơ hội.
Trong khi các
báo cáo tài chính không hiển thị chi phí cơ hội, các chủ doanh nghiệp thường sử dụng khái niệm này để đưa ra các quyết định khi họ có nhiều lựa chọn trước mắt.
IV. Các lợi thế của phân tích chi phí cơ hội
1. Nhận thức rõ về các cơ hội bị bỏ lỡ
Với chi phí cơ hội, bạn sẽ hiểu được rõ các lợi ích mà mỗi phương án mang lại. Quyết định đưa ra lựa chọn này và phải bỏ qua những lựa chọn khác. Xác định chi phí cơ hội sẽ giúp đưa ra các quyết định chính xác hơn về mặt kinh tế nhằm tối đa hóa nguồn lực của bạn.
Một số người cho rằng chi phí cơ hội không phải là chi phí “thực” vì chúng không xuất hiện trực tiếp trên báo cáo tài chính của công ty. Bởi vì nó là một khái niệm tương đối trừu tượng, nhiều công ty không xem xét nó trong quá trình ra quyết định hàng ngày của họ.
Về lâu dài, chi phí cơ hội có thể có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả đạt được của công ty.
2. Biết được lợi nhuận sẽ có từ các phương án
Một lợi ích quan trọng khác của việc xem xét chi phí cơ hội là nó cho phép bạn so sánh chi phí tương đối và lợi ích của mỗi phương án trước khi lựa chọn. So sánh tổng giá trị cho từng phương án và quyết định lựa chọn nào cung cấp giá trị tốt nhất.
3. Giúp xác định các ưu tiên cần thực hiện
Việc xem xét chi phí cơ hội sẽ giúp xác định mức độ ưu tiên cái nào cần thực hiện trước, cái nào thực hiện sau. Cân nhắc các lựa chọn mang lại lợi nhuận cao nhất, giúp đưa ra quyết định phù hợp nhất với hoàn cảnh và nhu cầu kinh doanh hiện tại.
Chúc bạn thành công.