Tại sao việc
Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế lên các quốc gia, có thể dẫn đến
sự sụt giảm mạnh của thị trường tiền điện tử, đặc biệt là
Bitcoin. Dựa trên bối cảnh kinh tế vĩ mô và đặc điểm của
thị trường crypto, dưới đây là các yếu tố chính giải thích hiện tượng này:
1. Tác động của chiến tranh thương mại lên tâm lý thị trường
Khi
Donald Trump áp thuế lên
Trung Quốc (ví dụ: mức thuế 10%) và
Canada (ví dụ: mức thuế 25%), điều này làm gia tăng nguy cơ leo thang chiến tranh thương mại. Các quốc gia bị ảnh hưởng thường đáp trả bằng thuế quan trả đũa – như
Canada đã tuyên bố áp thuế 25% lên hàng hóa Mỹ, còn
Trung Quốc đe dọa đưa vấn đề lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Sự bất ổn này tạo ra tâm lý hoang mang và né tránh rủi ro (risk-off) trên toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu, bao gồm cả thị trường
crypto.
Bitcoin và các loại tiền điện tử khác, dù thường được quảng bá như một "tài sản trú ẩn an toàn" tương tự vàng, thực tế lại có mối tương quan cao với các tài sản rủi ro (risk assets) như cổ phiếu công nghệ trong những giai đoạn khủng hoảng kinh tế. Khi nhà đầu tư lo ngại về tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại do thuế quan, họ có xu hướng rút vốn khỏi các tài sản rủi ro, bao gồm Bitcoin, để chuyển sang các tài sản an toàn hơn như trái phiếu chính phủ Mỹ hoặc vàng. Điều này giải thích tại sao giá
Bitcoin có thể giảm từ mức
106.000 USD xuống 92.000 USD hoặc thậm chí thấp hơn trong ngắn hạn, như được ghi nhận trong một số báo cáo gần đây.
2. Áp lực lạm phát và chính sách tiền tệ
Thuế quan làm tăng chi phí nhập khẩu hàng hóa vào Mỹ, từ đó đẩy giá tiêu dùng lên cao và gây áp lực lạm phát. Trong bối cảnh này, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) có thể phải điều chỉnh chính sách tiền tệ, chẳng hạn như giữ lãi suất cao hơn dự kiến hoặc thậm chí tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát. Lãi suất cao làm tăng chi phí cơ hội của việc đầu tư vào các tài sản không sinh lãi như Bitcoin, khiến nhà đầu tư chuyển hướng sang các công cụ tài chính có lãi suất cố định.
Ví dụ, nếu Fed không cắt giảm lãi suất như kỳ vọng của thị trường (từ 4,25%-4,5% xuống thấp hơn), dòng tiền thanh khoản sẽ bị siết chặt.
Bitcoin, vốn thường tăng trưởng mạnh trong môi trường lãi suất thấp và thanh khoản dồi dào, sẽ chịu áp lực giảm giá. Sự thay đổi trong kỳ vọng về chính sách của Fed sau các động thái thuế quan của Trump là một yếu tố quan trọng khiến thị trường crypto lao dốc.
3. Tác động đến hoạt động khai thác Bitcoin
Trung Quốc và Canada đóng vai trò lớn trong ngành khai thác Bitcoin. Trung Quốc từng là trung tâm khai thác lớn nhất thế giới trước khi cấm hoạt động này vào năm 2021, và giờ đây nhiều công ty khai thác phụ thuộc vào thiết bị phần cứng nhập khẩu từ Trung Quốc. Trong khi đó, Canada là một trong những quốc gia có chi phí năng lượng thấp, thu hút các công ty khai thác tiền điện tử. Việc áp thuế lên hàng hóa từ hai nước này làm tăng chi phí sản xuất phần cứng khai thác (như máy ASIC) và có thể ảnh hưởng đến nguồn cung năng lượng hoặc thiết bị tại Canada.
Chi phí khai thác tăng cao có thể khiến một số thợ đào (miners) phải bán Bitcoin để bù đắp chi phí, làm tăng nguồn cung lưu hành trên thị trường và đẩy giá giảm. Dữ liệu gần đây cho thấy nguồn cung Bitcoin trên các sàn giao dịch giảm xuống mức thấp nhất trong 7 năm, nhưng nếu áp lực chi phí từ thuế quan khiến thợ đào bán ra, xu hướng này có thể đảo ngược, gây thêm áp lực giảm giá.
4. Sự thất vọng từ kỳ vọng chính sách thân thiện với crypto
Trong chiến dịch tranh cử, Donald Trump từng hứa hẹn biến Mỹ thành "thủ phủ tiền điện tử toàn cầu" và đề xuất các chính sách như lập quỹ dự trữ Bitcoin quốc gia. Điều này đã thúc đẩy giá Bitcoin tăng vọt (lên tới 107.000 USD khi ông nhậm chức vào tháng 1/2025). Tuy nhiên, khi chính quyền Trump tập trung vào thuế quan thay vì triển khai ngay các chính sách hỗ trợ crypto, nhiều nhà đầu tư cảm thấy thất vọng. Sự thiếu hành động cụ thể trong ngắn hạn khiến thị trường điều chỉnh từ mức kỳ vọng quá cao trước đó, dẫn đến làn sóng bán tháo.
5. Hiệu ứng domino lên altcoins và memecoins
Bitcoin là "đầu tàu" của thị trường crypto, nên khi giá Bitcoin giảm mạnh, các altcoins (như Ethereum) và memecoins thường chịu tổn thất nặng hơn. Ví dụ, Ethereum đã mất gần 25% giá trị trong vài ngày sau khi thuế quan được áp dụng, trong khi tổng vốn hóa memecoins giảm 18,5% chỉ trong 24 giờ. Sự sụt giảm này phản ánh tính nhạy cảm của thị trường crypto với các biến động vĩ mô, đặc biệt khi nhà đầu tư tổ chức và cá nhân đồng loạt thanh lý vị thế (liquidation), với hơn 2 tỷ USD lệnh long bị thanh lý trong một ngày, theo dữ liệu từ CoinGlass.
Kết luậnNguyên nhân chính khiến thị trường crypto, đặc biệt là Bitcoin, giảm mạnh khi Trump áp thuế lên Trung Quốc và Canada nằm ở sự kết hợp giữa tâm lý né tránh rủi ro, áp lực lạm phát và chính sách tiền tệ, ảnh hưởng đến ngành khai thác, và sự thất vọng từ kỳ vọng chính sách. Trong ngắn hạn, Bitcoin có thể tiếp tục biến động mạnh do tác động kinh tế vĩ mô, nhưng một số chuyên gia (như Jeff Park từ Bitwise) cho rằng dài hạn, chính sách thuế quan có thể làm suy yếu đồng USD và thúc đẩy nhu cầu đối với Bitcoin như một tài sản thay thế, nếu lạm phát tăng cao và các quốc gia khác tìm kiếm giải pháp phi tập trung. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại vào cuối tháng 2/2025, áp lực giảm giá vẫn là xu hướng chủ đạo.
Chú ý: đây không phải lời khuyên đầu tư.